ای آن که غمگنی
رودکی نخستین شاعر فارسی سرای تمدن ایرانی در قصیده بی همتایی با عنوان « ای آن که غمگنی» به مهمترین پند و اندرز خود به خوانده در آخرین بیت پرداخته است که:
اندر بلای سخت پدید آید
فضل و بزرگمردی و سالاری
با ظرافت خاصی اشاره می کند :
هموار کرد خواهی گیتی را؟
گیتیست، کی پذیرد همواری
فرمان کنی و یا نکنی، ترسم
بر خویشتن ظفر ندهی باری!
می گویی که جهان را هموار خواهی کرد؟ اما حتی بر خودت هم تسلط و پیروزی نداری چه برسد به گیتی و دیگران .
شاعر معاصر ما امیر هوشنگ ابتهاج ( ه ا سایه) با اشاره به این قصیده رودکی سروده :
گفتم اگر پدر نتوانست یا نخواست
من
هموار کرد خواهم گیتی را
فرزند ِ من به عُجب ِ جوانی تو این مگوی
من خواستم ولی نتوانستم
تا خود چه خواهی و چه توانی ؟
ماخذ قصیده رودکی : https://ganjoor.net/roodaki/baghimande/sh117/
فرمان کنی و یا نکنی، ترسم
بر خویشتن ظفر ندهی باری!