دانم که نیک دانی
پنجشنبه, ۲ ارديبهشت ۱۴۰۰، ۰۴:۴۳ ب.ظ
کلمات و ترکیب آنها با همدیگر با گذر زمان معنای مختلف و گاه متضاد بخود می گیرند ، اما حتی آنهایی هم که تغییر نمی کنند بستگی به شیوه استفاده گوینده از آن می تواند مفهوم مختلف و متضادی داشته باشند . مولوی استاد این گونه استفاده از کلمات است . اصطلاح " بی سر و پا " امروزه بار منفی و دشنام دارد. این اصطلاح را مولوی برای " نی " و با دید مثبت از این اصطلاح استفاده نموده است . می دانیم در مرحله چیدن و آماده سازی "نی" برای نواختن سر و ته آن را می بُرند .
بسیار گفتم ای پدر دانم که دانی این قدر
که چون نیم بی‌پا و سر در پنجه آن ناییم
چون نیم = ماند نی هستم
پنجه آن ناییم = در دست آن نی زن هستم
تو بلبل گلزاری تو ساقی ابراری
تو سرده اسراری هم بی‌سر و بی‌پا را
ابرار = چیره
سرده= ساقی
بی سر و بی پا = نی
